GEGURITAN

Geguritan kuwi istilah ana ing basa jawa yen ing bahasa Indonesia diarani puisi. Geguritan yaiku syair / tembang kang tanpa nganggo paugeran/pathokan tartamtu. Mulane kabeh wong bisa gampang ngarang geguritan, amarga ora nganggo aturan kaya dene Tembang macapat.

Nalika maca sawijining geguritan kudu merhatikake pirang-pirang perkara ingkang wigati ing antarane yaiku:

1.    Wirama (irama/lagu/intonasi)

Irama kudu digatekake nalika maca geguritan, umpamane banter, alon, cetha utawa samar, lan sapanunggalane. Nalika maca geguritan sing surasane semangat kudu nyuwara sora (banter), beda nalika maca geguritan sing surasane ngemu kasusahan, kudu alon, alus, lan melas.

2.    Wirasa (rasaning swasana ati)

Surasane utawa isine geguritan kudu dimangerteni tegese utawa karepe. Nuli anggone maca ngetrepake utawa nyelarasake karo isining geguritan, yaiku susah, seneng, wibawa, getun, nesu lan sapanunggalane.

3.    Wiraga (obahing awak)

Obahing awak yaiku aja kaku, luwes wae, mlaku uga prayoga, ngobahake peranganing awak kanggo mbangun swasana. Pasemon, praenan kudu selaras karo isining geguritan nanging aja banget-banget.

4.    Wicara (pocapan)

Pocapan sing cetha nalika ngucapake aksara swara, wanda, lan tembung.

Tuladha Geguritan:

TANGGAP ING SASMITA

APA JIWAMU WIS KOKGEGULANG

BISA NAMPA SAKEHING PIWULANG

BISA NANGGAPI KANG ARAN PEPEDHANG

NGRASA LANN NGRASUK SASMITA-SASMITA SAKA KANANE

KANG RUMAMYANG ANARAWANG KEHKEHANE

APA RAGAMU WES KOKPESU

TLESIH MANDHIRI SAKEHING NEPSU

PRAYATA TATAG TANGGON ORA PINULAS ING SEMU

CEGAH DHAHAR

ISIH KEPARA AKEH SING TAKON DINA IKI APA MANGAN

JER NOMER SIJI RAK KUDU SETORAN

NANGING KAWILUJENGAN

MUGA-MUGA PADHA NGRETI PARA JURAGAN

ORA MUNG WATON BISA ONJO

ORA MUNG WATON OSO...

Katrangan

Tanggap	= ngreti
Sasmita	= tandha peparinge gusti
Kokgegulang	= kokkulinakake
Ngrasuk	= nglebokake
Rumamyang anerawang	= ramyang-ramyang ora cetha
Kokpesu	= kokkulinakake
Tlesih	= ora owah
Tanggon	= ora owah
Pinulas	= kasar
Oso	= kasar